Chương trình Hướng nghiệp tuyển sinh năm 2024-2025: Hơn 1 triệu học sinh được thụ hưởng hướng nghiệp phân luồng

Sáng 14-8, Tạp chí Giáo dục TP.HCM phối hợp với Sở GD-ĐT TP.HCM đã tổ chức Hội nghị tổng kết chương trình Hướng nghiệp – Tuyển sinh năm học 2024-2025.

Chương trình có sự tham dự của ông Phạm Quý Trọng – Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương 3, Ban Tuyên giáo – Dân vận Trung ương; ông Nguyễn Hồng Tây – Phó Trưởng Cơ quan đại diện Văn phòng Bộ Nội vụ tại phía Nam; ông Lê Thắng Lợi – Trưởng Đại diện Văn phòng Bộ GD-ĐT tại TP.HCM, Giám đốc Trung tâm Phát triển Giáo dục và Đào tạo phía Nam; ông Nguyễn Tấn Phong – Chủ tịch Hội Nhà báo TP.HCM; bà Trương Hải Thanh – Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM; ông Nguyễn Ngọc Hồi – Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao TP.HCM… 

Về phía Tạp chí Giáo dục TP.HCM có nhà báo Nguyễn Thanh Tú – Tổng Biên tập Tạp chí Giáo dục TP.HCM; nhà báo Trần Văn Mạnh – Phó Tổng biên tập Tạp chí Giáo dục TP.HCM.

Cùng với đó, chương trình có sự tham gia của cán bộ quản lý đến từ hơn 400 trường THPT, trung tâm GDTX, các trường đại học, cao đẳng, đại diện phòng văn hóa – xã hội từ xã, phường, đặc khu trên địa bàn TP.HCM.

Hơn 1 triệu học sinh được thụ hưởng tư vấn hướng nghiệp, phân luồng

Phát biểu tại hội nghị, nhà báo Nguyễn Thanh Tú – Tổng Biên tập Tạp chí Giáo dục TP.HCM cho biết, chương trình tổng kết hướng nghiệp tuyển sinh nhằm tổng kết lại 3 chương trình: Chương trình Hướng nghiệp “Cùng bạn chọn nghề cho tương lai” lần thứ 17 năm học 2024-2025; Chương trình Tư vấn tuyển sinh “Đúng ngành nghề – Sáng tương lai” lần thứ 17 năm học 2024-2025; Chương trình “Hướng nghiệp – Tuyển sinh phân luồng sau THCS” lần thứ 10 năm 2024. Đây là các chương trình thường niên do Tạp chí Giáo dục TP.HCM, Sở GD-ĐT TP.HCM, ĐHQG TP.HCM, Trung tâm Phát triển Giáo dục và Đào tạo phía Nam – Bộ GD-ĐT cùng 24 sở GD-ĐT, thành đoàn/tỉnh đoàn các tỉnh, thành phố phối hợp tổ chức trong nhiều năm qua.

Nhà báo Nguyễn Thanh Tú thông tin, đây là các chương trình truyền thống, trải qua nhiều năm đã mang đến nhiều thông tin chính thống, bổ ích cho học sinh thành phố và nhiều tỉnh thành trên cả nước trong việc định hướng chọn nghề, chọn ngành, chọn trường phù hợp với năng lực, sở thích, điều kiện kinh tế gia đình, nhu cầu thị trường lao động. Những đóng góp mà chương trình tạo ra là rất đáng trân trọng, nhằm giúp học sinh vững bước vào ngưỡng cửa tương lai. Các chương trình có quy mô lớn, truyền thống, với đội ngũ giáo viên chuyên gia nhiều tâm huyết, chuyên môn sâu, được Tạp chí Giáo dục TP.HCM phối hợp tổ chức ngày càng tốt hơn.

Cụ thể, Chương trình hướng nghiệp “Cùng bạn chọn nghề cho tương lai” lần thứ 17 năm học 2024-2025 đã được diễn ra ở 442 trường/cụm trường THPT tại TP.HCM và 13 tỉnh, thành khu vực phía Nam, hơn 500.000 học sinh từ lớp 10-12 được tư vấn.

Chương trình tuyển sinh “Đúng ngành nghề – Sáng tương lai” lần thứ 17 năm học 2024-2025 đã diễn ra trên 558 trường/cụm trường ở TP.HCM và tỉnh, thành lân cận, với trên 600.000 học sinh THPT được tư vấn trực tiếp.

Chương trình “Hướng nghiệp – Tuyển sinh phân luồng sau THCS” năm 2024 được diễn ra tại 237 trường THCS tại TP.HCM và 7 cụm trường ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), hơn 400.000 học sinh được tư vấn cùng đông đảo phụ huynh, giáo viên.

Theo nhà báo Nguyễn Thanh Tú, mỗi năm cả nước có khoảng 1 triệu học sinh thi, xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng. Trong đó, thống kê hàng năm cho thấy có hàng trăm ngàn học sinh ra trường không tìm được việc làm phù hợp, nhiều sinh viên phải học ngành nghề chưa phù hợp do chọn sai ngành, sai nghề. Do đó, việc hướng nghiệp sớm đóng vai trò quan trọng, nhất là trong bối cảnh đổi mới chương trình, đổi mới sách giáo khoa…

“Chương trình tư vấn tuyển sinh – hướng nghiệp lần thứ 18 năm học 2025-2026, chúng tôi dự kiến sẽ tiếp tục triển khai đến 13 tỉnh/thành (30 tỉnh thành cũ)…” – ông thông tin.

Tham dự và phát biểu tại hội nghị, bà Trương Hải Thanh – Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM đánh giá, công tác hướng nghiệp phân luồng học sinh đóng vai trò quan trọng. Năm học 2024-2025, Sở GD-ĐT TP.HCM phối hợp với Tạp chí Giáo dục TP.HCM đã tổ chức tốt chương trình tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh cho học sinh THCS, THPT trên địa bàn thành phố. Hơn 700.000 học sinh và trên 50.000 phụ huynh tham gia chương trình.

Chương trình tư vấn hướng nghiệp tuyển sinh cấp THPT được tổ chức từ tháng 10 đến tháng 12-2024 và từ tháng 1 đến tháng 5-2025, diễn ra với 2 đợt, trên 120.000 học sinh được thụ hưởng. Chương trình được thực hiện tại từng trường, với sự tham gia của nhiều chuyên gia tư vấn hướng nghiệp có chuyên môn, ở nhiều lĩnh vực.

Bà Thanh đánh giá, các chương trình đã giúp thay đổi quan điểm, tư duy của phụ huynh, học sinh trong việc chọn ngành, chọn trường, chọn nghề cho tương lai; Từ chương trình, học sinh được hiểu ngành, hiểu nghề, giúp học sinh chọn được hướng đi phù hợp nhất theo định hướng phát triển của bản thân; Chương trình cũng đã thông tin kịp thời đến học sinh về kỳ thi tốt nghiệp THPT, phương thức thi tuyển, xét tuyển vào các trường đại học, giải đáp băn khoăn thắc mắc của học sinh.

Bà Trương Hải Thanh cho biết, từ ngày 1-7, sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, TP.HCM có 168 xã, phường, đặc khu. Toàn thành phố có 283 trường THCS và 170 trường THPT công lập. Năm học tới, Sở GD-ĐT TP.HCM sẽ tiếp tục phối hợp với Tạp chí Giáo dục TP.HCM để thực hiện chương trình tư vấn hướng nghiệp tuyển sinh cho cấp THCS, THPT.

Bà Thanh đề nghị các nhà trường tăng cường công tác truyền thông về tầm quan trọng của giáo dục nghề nghiệp và hướng nghiệp phân luồng học sinh, nhằm thay đổi nhận thức của phụ huynh, học sinh về định hướng nghề nghiệp; Tổ chức nhiều hoạt động, chuyên đề gắn kết nhà trường, gia đình và cơ sở đào tạo, mang lại cho học sinh thông tin chính thống, kịp thời, thiết thực về ngành nghề; Tăng cường ứng dụng CNTT, trí tuệ nhân tạo trong hướng nghiệp, tuyển sinh phân luồng; Tăng cường tập huấn nghiệp vụ cho giáo viên phụ trách hướng nghiệp tuyển sinh.

Nhiều thách thức hướng nghiệp trong thời đại số

Tại chương trình, nhiều đại biểu đã đóng góp, chia sẻ ý kiến trong tọa đàm “Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác hướng nghiệp tuyển sinh, đặc biệt là trong thời đại số”.

PGS.TS Nguyễn Đức Nghĩa – nguyên Phó Giám đốc ĐHQG TP.HCM đặt vấn đề, trong bối cảnh Chương trình GDPT 2018 và quy chế tuyển sinh đại học mới mang lại nhiều cơ hội, thách thức, việc nâng cao kỹ năng định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông là yêu cầu cấp thiết, chiến lược. Những thay đổi đòi hỏi học sinh phải tự chủ hơn trong lựa chọn lộ trình học tập và nghề nghiệp, đồng thời bộc lộ những hạn chế về sự trưởng thành nhận thức, thông tin thiếu khách quan và áp lực từ xã hội.

Xu hướng học sinh “né” các môn khoa học tự nhiên cũng đặt ra mối lo ngại về nguồn nhân lực STEM trong tương lai…

“Bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông và tuyển sinh đại học cũng đặt ra những yêu cầu cấp thiết của việc đổi mới công tác hướng nghiệp, phân luồng từ THCS, THPT. Các trường đại học cần bám theo những thay đổi ở bậc phổ thông để đưa ra những phương thức xét tuyển phù hợp. Song song đó đòi hỏi các trường phổ thông phải đẩy mạnh công tác hướng nghiệp sớm và chuyên sâu cho học sinh, tăng cường trải nghiệm thực tế tích hợp ở các môn học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, nghiên cứu triển khai các công nghệ thực tế ảo, thực tế tăng cường để tạo ra các trải nghiệm nghề nghiệp sống động, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để cá nhân hóa quá trình tư vấn và học tập” – PGS.TS Nguyễn Đức Nghĩa nêu khuyến nghị.

TS. Lê Thị Thanh Mai – chuyên gia hướng nghiệp tuyển sinh, nguyên Trưởng ban Công tác sinh viên, ĐHQG TP.HCM cho rằng sau khi sáp nhập 3 tỉnh thành thì công tác hướng nghiệp, tuyển sinh, phân luồng của TP.HCM chắc chắn sẽ có nhiều đổi khác.

Theo bà, điểm mạnh của hoạt động giáo dục hướng nghiệp hiện tại đó là sự đồng nhất, thống nhất trong công tác hướng nghiệp từ trường phổ thông ở các cấp học. Riêng chương trình của Tạp chí Giáo dục TP.HCM còn “đi từng trường, đến từng học sinh” để tư vấn, hướng nghiệp. Dù vậy, thông tin chỉ mới dừng ở bề mặt, chưa chuyên sâu… Những hạn chế này đòi hỏi nhất thiết phải sử dụng trí tuệ nhân tạo vào công tác hướng nghiệp.

“Nếu mỗi học sinh được trao cơ hội sử dụng trí tuệ nhân tạo một cách thông minh và có trách nhiệm, dưới sự đồng hành của người thầy được trang bị kiến thức chuyên sâu thì sẽ giúp công tác hướng nghiệp đạt thêm kết quả cao…” – TS. Mai nhìn nhận.

Theo Yến Hoa.